Zakład Anatomii Porównawczej
im. Henryka Hoyera jr.
im. Henryka Hoyera jr.
Witamy serdecznie na naszej stronie!
Od lewej: W. Witaliński, J. Dymek, A. Dymek, R. Piprek, J.M. Szymura, A. Pecio, S. Hofman, M. Pabijan, E. Podmokła, K. Żuwała, D. Podkowa,
M. Pis, A. I. Ricoma, I. Rams-Pociecha, P. Mizia, S. Bury, J. Jakóbik. 2021.
Choroby płazów
Ruszyła akcja zbierania informacji o chorobach i patogenach płazów w Polsce! Zapraszamy do zapoznania się z działalnością Grupy Roboczej ds. Chorób Płazów w Polsce i dzielenia się informacjami o chorych płazach!
Aktualności
W dniach 25-26 listopada 2023 we Wrocławiu odbyło się V Polskie Sympozjum Herpetologiczne, w którym brała udział liczna reprezentacja z UJ, w tym studenci i pracownicy ZAP. Wykład inauguracyjny pt. "Czy jedząc częściej żyjesz szybciej? Koewolucja strategii żerowania z cechami historii życiowych i fizjologii u węży" wygłosił dr Stanisław Bury. Dr Bartłomiej Zając wygłosił prezentacje pt. "Bobrowiska - ważne siedlisko płazów w polskich Karpatach" oraz "Morfologia i ekologia zaskrońca rybołowa na Śląsku Cieszyńskim - wstępne wyniki badań". Studenci ZAP Maksymilian Bieniara, Zuzanna Purwin i Maja Jurczyńska zaprezentowali wyniki swoich badań m.in. w ramach prezentacji "Nowa punktowa skala oceny kondycji ciała u dwóch gatunków żółwi: Testudo hermanni Gmelin, 1789 i Testudo graeca Linnaeus, 1758 (Chelonii: Testudinidae) - doniesienie wstępne" oraz na posterach.
 |
 |
 |
 |
W dniach 8-10 września 2023 w Warszawie odbyła się konferencja 3rd Meeting of Visegrád Group Society for Developmental Biology. Podczas niej, dwie doktorantki naszego Zakładu, Paulina Mizia i Izabela Rams-Pociecha prezentowały wyniki swoich badań nad rozwojem gonad gadów i ptaków. Pani Iza zaprezentowała przebieg rozwoju gonad u węża zbożowego Pantherophis guttatus, natomiast pani Paulina przedstawiła porównanie rozwoju gonad u zeberek i sikor.
W dniach 11-14 września 2023 w Portsmouth (UK) odbył się 11th Avian Model Systems Meeting, podczas którego wyniki swoich badań prezentowała Paulina Mizia. Jej plakat oraz prezentacja dotyczyły rozwoju jąder u zeberki zwyczajnej. Badania Pauliny wykazały unikalny przebieg procesu rozwoju gonad tego ptaka, w którym w lewym jądrze formuje się gruba kora, a cała gonada przybiera strukturę gonady hermafrodytycznej.
 |
 |
Zanik płazów w Puszczy Niepołomickiej
W czasopiśmie Ecological Indicators został opublikowany artykuł dotyczący liczebności i biomasy płazów w grądach Puszczy Niepołomickiej,
autorstwa badaczy z Zakładu Anatomii Porównawczej. Na podstawie porównania historycznych danych z współczesnymi wykazano, iż na przestrzeni
50 lat nastąpił przynajmniej czterokrotny spadek liczebności płazów w północnej, grądowej części Puszczy. To poważny zanik, z pewnością mający
negatywne konsekwencje dla tego ekosystemu. Zdaniem naukowców najważniejszym czynnikiem powodującym zanikanie płazów na terenie Puszczy to obniżenie
poziomu wód gruntowych wywołany osuszaniem i zasypywaniem drobnych akwenów, zmeliorowaniem lasów i łąk oraz kanalizacją Wisły i jej dopływów - wszystkie
te czynniki zmniejszyły dostępną wodę w środowisku, z negatywnymi konsekwencjami dla płazów. Ponadto, wykazano iż obecnie najwięcej płazów znajdziemy w
miejscach, gdzie nie prowadzi się gospodarki leśnej - np. w Rezerwacie Lipówka - charakteryzującym się starodrzewiem, bogatym runem leśnym i dużą ilością
martwego drewna w postaci powalonych kłód na dnie lasu. Zwłaszcza ilość leżącego martwego drewna wpływa dodatnio na liczebność, biomasę i kondycję płazów,
stwarzając dogodne dla nich siedliska. Wyniki badań mają bezpośredni przekład na ochronę płazów: zwiększenie ilości wody w środowisku (zwłaszcza liczbę
niewielkich, bezrybnych zbiorników, będących miejscem rozrodu płazów) oraz zwiększenie ilości martwego drewna w lasach mogą pozytywnie wpłynąć na stan
zachowania tych zanikających kręgowców w ekosystemach leśnych Polski. Praca dostępna jest w systemie otwartego dostępu:
https://doi.org/10.1016/j.ecolind.2023.110036
 |
Fragment Rezerwatu Lipówka, w Puszczy Niepołomickiej, w którym odnotowano największą liczebność i biomasę płazów w latach 2016/2017.
16-20 października 2022 w Algarve w Portugalii odbył się 19. Międzynarodowy Kongres Biologii Rozwoju, podczas którego swoje osiągnięcia prezentowali badacze mechanizmów rozwoju z całego świata. Nasz Zakład reprezentowały dwie doktorantki Rafała Pipreka: Izabela Rams-Pociecha i Paulina Mizia. Pani Iza przedstawiła wyniki swoich badań, w których pokazała podobieństwa i różnice w formowaniu się grzebieni płciowych oraz w przebiegu płciowego różnicowania się gonad ośmiu gatunków gadów. Pani Paulina prezentowała swoje wyniki pokazujące, że asymetria jest widoczna w rozwoju gonad ptaków od samego początku tworzenia się grzebieni płciowych.
 |
 |
Polecamy dwa świetne wykłady dr hab. Rafała Pipreka, na kanale Copernicus Center, Centrum Kopernika Badań Interdyscyplinarnych Uniwersytetu Jagiellońskiego.
1) o powstaniu i ewolucji mózgu:
https://www.youtube.com/watch?v=khsfDZ8bKR4
2) De sensibus, a więc słów kilka o zmysłach
https://www.youtube.com/watch?v=CkaEjv69Gz0&t=84s
https://www.polskieradio.pl/7,Jedynka/9352,WIST-konkurs-popularnonaukowy
https://www.polskieradio.pl/7/5098/Artykul/2790652,Jak-sie-zachowac-gdy-spotkamy-w-lesie-weza
https://naukadlaprzyrody.pl/2021/05/19/plaga-zmij//
M. Pabijana i W. Babika
w Nauce dla Przyrody:
https://naukadlaprzyrody.pl/2020/12/15/globalne-wymieranie-plazow/
 |
Globalne wymieranie płazów – Nauka dla Przyrody Trzydzieści lat temu, w 1989 roku w Canterbury w Wielkiej Brytanii odbył się pierwszy ogólnoświatowy kongres herpetologiczny (poświęcony badaniom płazów i gadów). W czasie tego kongresu, wymieniając się doświadczeniami, badacze z różnych części świata zauważyli coś bardzo niepokojącego. Otóż naukowcy z różnych kontynentów zgodnie stwierdzili, że obserwują zanikanie ... |
UWAGA!
https://www.kwantowo.pl/2020/11/08/w-sprawie-inteligentnego-projektu/
W dniach 23-24 listopada 2019 odbyło się drugie Polskie Sympozjum Herpetologiczne we Wrocławiu, w którym brali udział studenci oraz pracownicy Zakładu Anatomii Porównawczej. Paulina Jośko przedstawiła referat na temat systemów genetycznych żab zielonych w Dolinie Górnej Wisły (temat pracy magisterskiej), Lara Mołoniewicz przedstawiła wyniki badań nad żabą zwinką na Roztoczu (wstępne wyniki do pracy magisterskiej), Joanna Jakóbik przygotowała poster o prewalencji Batrachochytrium dendrobatidis w populacjach płazów (temat pracy licencjackiej), a Maciej Pabijan przedstawił najnowsze wyniki na temat występowania trzech groźnych patogenów (B. dendrobatidis, B. salamandrivorans, Ranavirus) płazów Polski. Na sympozjum do Wrocławia przybyła liczna reprezentacja UJ.
Tereny w okolicach Kampusu UJ charakteryzują się wysoką bioróżnorodnością i są cenne przyrodniczo. Niestety wiele gatunków roślin i zwierząt wycofała się z tego obszaru na skutek melioracji, zaśmiecania i postępującej zabudowy. Tam gdzie dawniej były podmokłe łąki i żyzne pastwiska, dziś mamy śmietnik budowlany oraz sztuczne trawniki. Wydział Biologii UJ próbuje choćby na małą skalę pomóc przyrodzie poprzez odtworzenie w tym miejscu drobnych stawów, w których różne gatunki zwierząt znajdują dogodne warunki życia. Drugim celem budowy stawów to wspieranie „małej retencji” wody w krajobrazie. W wyniku nadmiernej melioracji i regulacji rzek mamy dziś w Polsce problemy z wodą. Zazwyczaj jest jej za mało, gdyż gleby są przesuszone na skutek postępującej melioracji oraz zasypywania i niszczenia oczek wodnych w krajobrazie. Z drugiej strony, jak dużo deszczu spadnie, to woda bardzo szybko spływa uregulowanymi rzekami do morza. Można temu przeciwdziałać w skali lokalnej budując niewielkie zbiorniki wodne, stawy i zastawki na ciekach.
Do odtworzonych stawów na Kampusie UJ pierwsze owady i płazy weszły już miesiąc po ich wykopaniu, a w czerwcu 2019 odnotowaliśmy rozród 3 gatunków płazów! Tematem tym zajęła się studentka Zakładu Anatomii Porównawczej, p. Jagoda Stawiarska, która monitoruje płazy i owady wchodzące do nowo utworzonych siedlisk wodnych.
 |
 |
 |
W trakcie Festiwalu Nauki 2019 studenci naszego zakładu przygotowali warsztaty: „Niezwykłe życie płazów – rozwój i rozród”. Na warsztatach można było poznać fascynujące przykłady cyklu życia płazów oraz ich różnorodne strategie rozrodcze. Była możliwość oglądania żywych przedstawicieli fauny rodzimej, jak i egzotycznej. Płazy cieszyły się dużym zainteresowaniem odwiedzających nasze stoisko, zarówno dzieci jak i dorosłych.
W dniach 8-9 grudzień 2018 odbyło się pierwsze Polskie Sympozjum Herpetologiczne, na którym Zakład Anatomii Porównawczej był licznie reprezentowany. Wykład plenarny wygłosił Profesor Jacek M. Szymura, Maciej Pabijan przedstawił referat na temat zmian liczebności płazów w Puszczy Niepołomickiej na przestrzeni ostatnich 50ciu lat, nasza absolwentka Iza Sadza podsumowała 4 lata studiów nad batrachofauną Tatrzańskiego Parku Narodowego, a studenci Sara Bąk, Joanna Jakóbik, Paulina Jośko i Jakub Zając przedstawili wyniki swoich prac dyplomowych.
W trakcie Dni Gadów organizowanych przez Koło Studenckich Projektów Badawczych i Edukacji Przyrodniczej UJ, nasi doktoranci prowadzili zajęcia dla uczniów szkół podstawowych i średnich pt. „Oznaczanie kręgowców”, ze szczególnym uwzględnieniem rodzimych płazów i gadów, po czym odbyła się również wystawa naszych preparatów makroskopowych. Dr hab. Maciej Pabijan wygłosił referat pt. „Pochodzenie i różnorodność płazów i gadów Madagaskaru”.
W trakcie Festiwalu Nauki 2017 doktoranci i magistrantka naszego zakładu przygotowali prezentację: JAK RYBY KOMUNIKUJĄ SIĘ Z OTOCZENIEM. Preparaty anatomiczne i mikroskopowe oraz zdjęcia z mikroskopów elektronowych cieszyły się dużym zainteresowaniem odwiedzających nasze stoisko, zarówno dzieci jak i dorosłych. Dzieci chętnie uczestniczyły w różnego typu konkursach z nagrodami
Na fotografii od lewej: (na dole) mgr Anna Dymek, Hanna Różycka
(na górze) mgr Jakub Dymek, mgr Józef Różański
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
![[Rozmiar: 10469 bajtów]](grafika/ujlogo.gif)